Floris ende Blancefleur
Liefdesromance met oosterse pracht

Van alle verhalen over de Liefde die door de eeuwen heen in onze heugenis bewaard zijn gebleven, zijn er die zo markant zijn, dat hoewel stokoud, zij zich nog altijd vol van levenslust en veerkracht voortbewegen door ruimte en tijd. Één daarvan is het verhaal van Floris die de wereld trotseerde en doorkruiste voor zijn geliefde Blancefloer. Hij, een jonge kroonprins van Moorse afkomst en zij, een mooi dienstmeisje van Christelijke huize.

Het lot had ook bepaald dat zij elkaar anders zouden gaan zien, niet als spelende kinderen als voorheen, maar nu met die vonkende blik van opbloeiende liefde. Dit lag niet in de lijn der verwachting van de ouders. Wat daarna volgde is voedsel en nectar voor dichters en troubadours, door velen verteld en bezongen tot zelfs in de verste uithoeken van de toen bekende wereld. Zo kwam het dat dit Karolingisch verhaal, op een goede dag in de middeleeuwen, als Franse Romance onder de ogen kwam van Diederic van Assenede, klerk, vertaler en schrijver aan het grafelijk hof van Vlaanderen. Getroffen door de tekst pende hij een prachtige Nederlandse vertaling neer: Floris ende Blancefloer.

Gefascineerd door zijn vertelling is Romancero op zoek gegaan naar de oorsprong en de verspreiding(*) van dit verhaal en volgde sporen die leidden naar Noord Afrika, Griekenland, Spanje en Duinkerken. Variaties en vertakkingen van hetzelfde thema, uit verschillende streken met ieder hun eigen melodie, keren terug als een samengesmede en meeslepende voorstelling waarinvan Assenedes vertelling als een oosters sprookje herleeft.

(*) zie toelichting

Sopraan : Mirjam Wesselink
Gustavo Barrientos Wesselink – Klavecimbel / Piano
Rodrigo Barrientos – Percussie en Voordracht:
Muziek: Mirjam Wesselink
Decor: Projectie Tapijt van Assenede
Regie: Lavínia Freitas Vale Germano
Toneelbeeld: Vincent van Ojen
Tapijt
Floris ende Blancefloer op Wikipedia
(link)
Brochure
PDF Brochure
(link)

divider

Het tapijt van Assenede

  • TapijtBij de totstandkoming van dit project ontdekten wij dat we niet alleen stonden bij het bewonderen van dit verhaal. We ontdekten dat in de geboorteplaats van onze belangrijkste bron, Diederic van Assenede, een groep mensen, al veel eerder dan ons initiatief, was opgestaan om bekendheid te geven aan diegene die in de XIIIde eeuw het verhaal vertaalde en bekendmaakte. Zij hadden zich rondom de heemkundige kring, vzw Hallekin gegroepeerd om plannen te smeden die in een wonderbaarlijke creatie zouden uitmonden: Het Tapijt van Assenede, een 100 meter lang, fijn geborduurde creatie, bestaande uit 90 tableaux, waarin het verhaal in zijn geheel wordt uitgebeeld in woord en beeld. Daarnaast heeft de heemkundige kring, met ondersteuning van het Davidsfonds, een wetenschappelijke verantwoorde uitgave mogelijk gemaakt, die het werk en persoon van Diederic van Assenede in de context van zijn tijd plaatst.
    TapijtWij zijn op een gegeven moment naar het Belgische Assenede afgereisd om dit met eigen ogen te aanschouwen en vonden in Assenede een atelier met een twintigtal dames, die gepassioneerd bezig waren met het afronden van hun creatie. Met wollen draden, zilver en goud doorsponnen, bogen zij zich over de op linnen geborduurde taferelen. Gemoedelijk aan een warme houtkachel, deden de dames hun fijnzinnige steken, die steek voor steek de meest fantastische voorstellingen uitbeeldden. Bloemen in de meest prachtige kleuren, duizelende oosterse geometrische patronen. Paarden en kamelen in volle beweging, ridders en kastelen en de schone Blancefloer met haar gouden lokken samen met haar geliefde Floris.
    Later op de dag, enkele kilometers verder, bezochten wij in Zeeuws Vlaanderen in het plaatsje Axel, een tentoonstelling gewijd aan deze doeken in een museale omlijsting. Wederom verbazing en bewondering. Tijdens ons bezoek werden wij door dhr. De Smet, die verbonden is aan de de Heemkundige Kring Hallekin, bijgepraat omtrent hun project. Zo ontstond het idee om gezamenlijk dit verhaal uit te dragen. Een theatrale muzikale voorstelling waarbij woord en muziek worden ondersteund door het decor van deze prachtige doeken. Een polyvalente productie waar de twee muzen, literatuur en muziek, hand in hand zich aan het publiek presenteren.
  • In het kader van het muzikale programma “Floris ende Blancefloer” van het Ensemble Romancero, is dit is een bescheiden overzicht van het werk van vzw Hallekin en van de vele borduursters die aan het Tapijt van Assenede toegewijd zijn.
    Bezoek de website van vzw Hallekin te Assenede voor meer uitvoerige informatie omtrent het project en om eventueel het bestellen van het wetenschappelijk verantwoord naslagwerk, wat op hun initiatief is uitgebracht.
    Website van vzw Hallekin
    (click op de afbeelding hieronder)

    hallekin_web

    Floris ende Blancefloer van Diederic van Assenede : Liefde in het graafschap Vlaanderen van de dertiende eeuw
    Jozef Janssens, Leuven : Davidsfonds, 2015, ISBN: 978-90-5908-679-1.

     

 

 

Toelichting
Het verhaal van Floris ende Blancifloer is van origine een Franse “conte” (Conte de Floire et de Blancheflor) die een West-Europese bestseller werd:

midden 12° eeuw : Frankrijk : Floire et Blancheflor
einde 12° eeuw : Maasland : Floyris en Blantsefluor
begin 13° eeuw : Duitsland : Flore und Blanscheflur
midden 13° eeuw : Vlaanderen : Floris ende Blancefloer
midden 13° eeuw : Engeland : Floris and Blancheflour
midden 13° eeuw : Noorwegen : Flores ok Blankiflur
einde 13° eeuw : Spanje : Flores y Blancaflor
einde 13° eeuw : IJsland : Flores saga ok Blankiflur
begin 14° eeuw : Zweden : Flores och Blanzeflor
14° eeuw : Denemarken : Flores og Blanseflor
midden 14° eeuw : Italië : Il Filocolo
15° eeuw : Tsjechië : Floria a Biantzeforze
15° eeuw : Griekenland : Φλώρίος καί Пλατζίαφλώρα (Flóríos kaí Platzíaflóra)
16° eeuw : Jiddisch : Flere Blankeflere


1 thought on “Floris ende Blancefloer”

Comments are closed.